تفاوت فن کویل و داکت اسپلیت | راهنمای کامل، مقایسه تخصصی و انتخاب هوشمند

مقدمه

وقتی نوبت به انتخاب سیستم تهویه مطبوع می‌رسد، یکی از پرتکرارترین پرسش‌ها این است: فن کویل بهتر است یا داکت اسپلیت؟ هر دو برای سرمایش و گرمایش استفاده می‌شوند، اما از نظر ساختار، منبع انرژی، نصب، مصرف برق، هزینه و قابلیت‌کنترل فضاها تفاوت‌های مهمی دارند. در این مقاله از نوین مارکت با زبانی روان و اما دقیق، تفاوت فن کویل و داکت اسپلیت را بررسی می‌کنیم؛ به‌گونه‌ای که هم برای کارفرما و مالک ساختمان مفید باشد و هم برای معمار و تاسیسات‌کار.

فن کویل چیست و چگونه کار می‌کند؟

فن کویل (Fan Coil Unit – FCU) یک ترمینال تهویه مستقل است که با آب سرد/گرم کار می‌کند: آب سرد را چیلر یا مینی‌چیلر و آب گرم را پکیج/بویلر تأمین می‌کند. سپس فن هوای اتاق را از روی کویل عبور می‌دهد و همان‌جا هوا خنک یا گرم می‌شود.

اجزای اصلی فن کویل

• کویل آب سرد/گرم

• فن دمنده (فن کویل)

• فیلتر هوای قابل شست‌وشو

• ترموستات/کنترلر

انواع نصب

• دیواری، زمینی، سقفی توکار، کاستی، کانالی محدود (برای زون‌های کوتاه)

کاربرد

• برای اتاق‌ها و فضاهای مجزا که نیاز به کنترل مستقل دما دارند؛ هتل‌ها، اتاق‌های اداری، واحدهای مسکونی

داکت اسپلیت چیست و چگونه کار می‌کند؟ 

داکت اسپلیت (Ducted Split) یک سیستم DX شبیه کولر گازی است که از یونیت داخلی (هواساز) و یونیت خارجی (کندانسینگ) تشکیل می‌شود. مبرد بین این دو در گردش است و هواساز از طریق کانال‌ها هوای سرد/گرم را در فضا توزیع می‌کند. در گرمایش، یا از پمپ حرارتی استفاده می‌شود یا کویل آب‌گرم به هواساز اضافه می‌شود.

اجزای اصلی داکت اسپلیت

• یونیت داخلی (هواساز توکار + فن داکت اسپلیت)

• یونیت خارجی (کمپرسور، کندانسور)

• لوله مسی مبرد + عایق

• کانال‌کشی و دریچه‌ها

• ترموستات مرکزی دیواری

کاربرد

• آپارتمان‌ها و دفاتر چنداتاقه که نیاز به تهویه یکپارچه دارند یا جایی که نصب سریع بدون موتورخانه مدنظر است.

جدول مقایسه: تفاوت داکت اسپلیت و فن کویل (خلاصه و کاربردی)

اگر بخواهیم فرق فن کویل و داکت اسپلیت را در یک جمله بگوییم:
فن کویل = کنترل اتاق‌به‌اتاق با آب | داکت اسپلیت = تهویه یکپارچه با مبرد و کانال

ارتباط با سایر سیستم‌ها: تفاوت چیلر و فن کویل + کولر گازی فن کویل

• تفاوت چیلر و فن کویل: چیلر، مولد آب سرد است؛ فن کویل، مصرف‌کننده آن. عملاً این دو تکمیل‌کننده هم‌اند. وقتی از چیلر صحبت می‌کنیم، فن کویل و/یا هواساز ابزار توزیع سرما هستند.

• کولر گازی فن کویل؟ از نظر فنی اصطلاح دقیقی نیست؛ کولر گازی DX است و فن کویل آبی. اما در گفتار عامه، گاهی «فن کویل داکت اسپلیت» می‌گویند که منظورشان هواسازِ داکت اسپلیت با فن داکت اسپلیت است (یونیت داخلی که هوا را به کانال‌ها می‌فرستد).

تفاوت در نحوه نصب و فضا

فن کویل در هر اتاق نصب می‌شود (دیواری/زمینی/سقفی/کاستی). کانال اصلی ندارد، مگر مدل کانالی کوتاه برای یک زون محدود. به لوله‌کشی آب نیاز دارد.
داکت اسپلیت به سقف کاذب، کانال‌کشی، دریچه‌گذاری و فضای نصب یونیت خارجی نیاز دارد. راهروها و پذیرایی‌های یک واحد را به‌صورت یکپارچه تهویه می‌کند.

جمع‌بندی نصب

• فضای سقف کاذب کم است؟ → فن کویل

• معماری مینیمال و دریچه‌های یکپارچه می‌خواهید؟ → داکت اسپلیت

تفاوت در مصرف انرژی و قبض برق

• فن کویل چون کمپرسور ندارد و فقط فن آن کار می‌کند، مصرف برق ترمینال‌ها پایین است؛ اما منبع آب سرد/گرم (چیلر/پکیج) انرژی را مصرف می‌کند. در پروژه‌های متوسط و بزرگ، هیدرونیک معمولاً بهینه‌تر است.

• داکت اسپلیت به دلیل کمپرسور در مدار DX مصرف برق بیشتری دارد؛ اما اگر اینورتر واقعی باشد، در بار جزئی به‌خوبی مصرف را کاهش می‌دهد.

نکته کاربردی: در واحدهای مستقل مسکونی، داکت اسپلیت اینورتر می‌تواند از نظر هزینه کل مالکیت (TCO) رقابتی باشد؛ در پروژه‌های چندده واحده با تهویه حرفه‌ای، سیستم آبی با چیلر + فن‌کویل معمولاً برنده است.

جدول دوم: هزینه و نگهداری

انتخاب بهتر برای کدام شرایط؟

• ساختمان با اتاق‌های مستقل و نیاز به کنترل جداگانه: فن کویل

• واحد مسکونی/اداری با پلان باز و چند اتاق متصل: داکت اسپلیت

• بودجه اولیه محدود و قبض برق کنترل‌شده: فن کویل (با منبع مشترک بهینه)

• ظاهر مینیمال و دریچه‌های یکدست در سقف: داکت اسپلیت

• کیفیت هوای تازه/فیلتراسیون حرفه‌ای: افزودن هواساز به سیستم (در هر دو سناریو ممکن است)

پرسش‌های متداول (FAQ)

1) تفاوت داکت اسپلیت و فن کویل در یک نگاه چیست؟
فن کویل با آب سرد/گرم کار می‌کند و هر اتاق ترمینال مستقل دارد؛ داکت اسپلیت با مبرد کار می‌کند و از طریق کانال مرکزی چند اتاق را هم‌زمان تهویه می‌کند.

2) فرق فن کویل و داکت اسپلیت از نظر مصرف برق؟
فن کویل در اتاق برق کمی مصرف می‌کند (فقط فن)، اما چیلر/پکیج مصرف اصلی را دارد. داکت اسپلیت کمپرسور دارد و مصرفش بالاتر است؛ مدل‌های اینورتر بهینه‌ترند.

3) فن کویل داکت اسپلیت یعنی چه؟
اصطلاح فنی نیست؛ معمولاً منظور هواسازِ داکت اسپلیت است که با فن داکت اسپلیت، هوا را به کانال‌ها می‌فرستد.

4) تفاوت چیلر و فن کویل چیست؟
چیلر مولد آب سرد است؛ فن کویل مصرف‌کننده همان آب. با هم یک سیستم هیدرونیک را تشکیل می‌دهند و رقیب هم نیستند.

5) کولر گازی فن کویل داریم؟
کولر گازی سیستم DX است و فن کویل آبی؛ بنابراین یکی نیستند. اما در گفتار عامیانه گاهی به یونیت داخلی داکت اسپلیت «فن فن‌کویل» می‌گویند که دقیق نیست.

6) برای فضای من کدام بهتر است؛ فن کویل یا داکت اسپلیت؟
اگر زون‌های متعدد با کنترل جدا می‌خواهید → فن کویل.
اگر یکپارچگی، ظاهر مینیمال و نصب بدون موتورخانه می‌خواهید → داکت اسپلیت.

جمع‌بندی

• تفاوت فن کویل و داکت اسپلیت در حامل انرژی و نحوه توزیع هواست: آب در فن کویل در مقابل مبرد در داکت اسپلیت.

• اگر کنترل دمای مستقل اتاق‌ها، انعطاف در زونینگ و ادغام با فیلتراسیون حرفه‌ای می‌خواهید، فن کویل (با چیلر/پکیج) گزینه‌ای عالی است.

• اگر نصب سریع، ظاهر یکپارچه و عدم وابستگی به موتورخانه می‌خواهید، داکت اسپلیت پاسخ می‌دهد.

• برای تصمیم دقیق، متراژ، بودجه اولیه، هزینه بهره‌برداری، کیفیت هوای موردنیاز و محدودیت‌های معماری را هم‌زمان بسنجید.

🧾 جمع‌بندی نهایی

انتخاب بین فن کویل و داکت اسپلیت باید براساس نیاز شما انجام شود. اگر به دنبال کنترل مجزای اتاق‌ها با مصرف برق کمتر هستید، فن کویل انتخاب مناسبی‌ست. اما اگر فضای بزرگ و چندبخشی دارید که نیاز به سرمایش یا گرمایش یکپارچه دارد، داکت اسپلیت گزینه بهتری‌ست.

برای خرید این تجهیزات می‌توانید به نوین مارکت مراجعه کنید؛ فروشگاهی با گارانتی رسمی، پرداخت در محل، مشاوره تخصصی و ارسال سریع به سراسر کشور.

 انواع کولر های گازی از جمله ارسال رایگان به سراسر کشور از طریق تماس تلفنی، تحویل کالای خریداری شده درب منزل، بیمه بودن کالا، خرید حضوری و آنلاین، کمترین قیمت در بازار به دلیل حذف واسطه ها، ضمانت اصالت کالا و گارانتی معتبر شرکتی شامل دو سال تعویض در صورت خرابی و سه سال خدمات رایگان پس از فروش کرده اند.

دریافت قیمت روز:

• قیمت داکت اسپلیت

بیشتر بخوانید:

• تفاوت VRF و داکت اسپلیت
• تفاوت چیلر و داکت اسپلیت
• مقایسه ایرواشر و داکت اسپلیت